Бүх орчинд нээлттэй бай.
Бүх талаар өөрийгөө хөгжүүл.
 
Үзэл сурталд автсан хүн хаагдмал болдог. Хиндуйзм, Лал, Христос цөм л үзэл суртал. Хийсвэр төсөөлөлд автчихаад яаж бодит үнэнийг харах юм бэ? Үнэний эрэлд гарсан хүн шулуун шударга, нээлттэй байх ёстой. Даанч хүмүүс тэгдэггүй. Үзэл суртлын хана хэрэм эргэн тойрноо босгож, Библи, Коран, эсвэл Гита, Дармападаг мухар сохроор шүтдэг. Огт ойлгоогүй юмаа тэд ойлгосон гээд итгэчихдэг. Бүхий л хүчин чармайлт нь сохор таамгаа батлахад чиглэхээс үнэнд чиглэхгүй.

Таамаг бүхэн худлаа гэж би хэлэхгүй. Алдаж ч магад, онож ч магад. Гагцхүү таамаглах нь өөрөө харалган сохрын шинж. Ердийн ухаан онол таамагт дулдуйддаг. Билгүүн ухаан бодит туршлагад тулгуурладаг. Ердийн ухаан мэдлэгийг эрхэмлэдэг бол билгүүн ухаан үзэхүйг эрхэмлэдэг. Мэдлэгийн тоосгүй тунгалаг мэлмий л үнэнийг буй дүрээр нь олж харна.

“Нээлттэй бай!“ гэсэн Адишагийн үг бол мухар сүжиг, сохор таамгаар нүдээ бүү халхал гэсэн үг. Хоосон онолч болох хэрэггүй, бодит туршлагач бол гэсэн үг. Онолч байх, туршлагач байх хоёр эрс ялгаатай. Хэн нэгэн хүн хайрыг таних гээд номын сан руу явж, хайр гэж юу болох талаар Британника толиос шүүрдэж суувал онолч эрэл хайгуул хийж байгаа нь тэр. Ийм аргаар асар их мэдээлэл цуглуулж, эрдэм шинжилгээний бүтээл ч туурвиж болно. Үүнийх нь төлөө ph. D олгох  тэнэг сургууль ч зөндөө. Тэглээ гээд мань хүн хайрыг танихгүй шүү дээ. Бичсэн бүхэн нь онол болохоос туршлага биш. Туршлага биш бол үнэн биш.

Хайрыг судалж байгаа хүн Гималайг газрын зураг дээр харж суугаа хүнтэй адил. Зураг уул биш шүү дээ. Хэрэв чи зурагтай л зууралдаад байвал жинхэнэ уулыг харах завшаанаа алдана. Тэр уул дэргэд чинь байлаа ч анзаарах сөхөөгүй, олон янзын зургаас аль нь үнэн, аль нь худал вэ гэж бөөн сэжиг таамаг болсон амьтан сууна. Нэг уулыг дүрсэлсэн атлаа зураг болгон өөр. Учир нь уулын араас авирсан хүн байхад урдаас авирсан хүн бий. Тэд өөр өөрийн аяны зургийг үйлджээ. Коран, Гита, Библи цөмөөрөө нэг үнэний тухай он ондоо зургууд. Гэтэл чи зураг дээр л аялаад байгаа болохоос үнэний зүг нэг ч алхам хийсэнгүй. Урд чинь ургах нарны гэрэлд онгон цаст оргил шижиртэн туяарч байлаа ч харах нүд чамд алга. Онол таамагт  нүд чинь сохорч, үзэл сурталд зүрх  чинь бөхжээ.

Амьгүй үхдлийг  алт мөнгө, шүр сувдаар чимлээ ч сүр сүлдгүй адил та нар хоосон цэцэрхлээр хэчнээн гоёж чамирхавч тэндээс чинь худал хуурмагийн үхширмэл үнэр ханхалдаг. Амьдлаг байна гэдэг шал өөр. Билгүүн ухаан бол амьдлаг чанар. Ямар нэг сэжиг таамаггүйгээр алхам хийх  зүрх зориг. Сэжиг таамагт автдаг хүн бол хулчгар хүн. Хулчгар хүн хаагдмал байхаас аргагүй. Хаагдмал бүхэн ялзарч муудна. Үнэний эрэлд гарсан л бол алдаа эндлээс бүү ай. Хүүхдийн цайлган зүрх, баатрын эр зориг чамд байг. Алдаан дээрээс оноог ухаарна. Бурууг ойлгож  байж зөвийг танина. Энэ бол хувь хүний эрэл хайгуул. Өөрөө л амсч мэдэхээс, өрөөл бусдын бэлэн хариултаар үнэнийг нээхгүй шүү.

Бүх орчинд нээлттэй бай.
Бүх талаар өөрийгөө хөгжүүл.
 
Судрын удаах утга санаа нь: Аль болох олон хэмжээст амьдралаар амьдар. Нэг хэмжээсэнд орж явцуурсны хэрэггүй. Гэлэн, гэлэнмаа гэгдэх олон хүмүүс насан турш нэг хэмжээсэнд амьдардаг. Өдөр, сар, жил тутам нэг л янзын мөргөл үйлдэж, уншлага уншиж, дүрэм журам мөрдөж суудаг. Тэдний амьдрал үнэхээр уйтан. Галт тэрэгний зам шиг гажих займчих чөлөөгүй. Нэг л тойрогтоо эргэсээр насыг бардаг болохоор баялаг хуримтлуулж чаддаггүй. Олон хэмжээст амьдралаар л баялгийг хүртдэг жамтай.

Үнэний эрэлчин боломжит бүх сувгаар эрэл хайгуул хийдэг. Амьдралын сайн, муу, нялуун, нясуун бүхий л амтыг мэдэрдэг. Хөгжим, бүжиг, яруу найраг, уран зураг, уран баримал гээд олон төрөлд өөрийгөө сорино. Тэрбээр яг л жаахан хүүхэд шиг сониучхан зантай. Энэ бүхэн түүний дотоод амьдралыг баяжуулж байдаг юм. Агуу их нээлт хийгчид цөмөөрөө олон хэмжээст хүмүүс. Нэг хэмжээст хүн хэзээ ч нээлт хийхгүй. Олон юмсын уусал найрсал дундаас л нээлт төрдөг. Математикч хүн шүлэг бичээд эхэлбэл түүнээс цоо шинэлэг яруу найраг төрнө гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй. Ямар ч яруу найрагчийн бичээгүйг тэр бичих болно. Математик, яруу найраг хоёр уусан нэгдэж байгаа болохоор тэр.

Эрлийз, хурлийз хүүхдүүд илүү чийрэг, царайлаг, оюуны чадамж өндөртэй төрдгийг эрдэмтэд баталж байна. Даанч хүмүүс мулгуу үзэл сурталдаа хоргодсон хэвээрээ л. Англи бух, энэтхэг үнээ хоёрын дундаас ямар сайхан амьтан төрдгийг хэн бүхэн мэддэг. Харин энэ асуудал хүнтэй холбогдоод ирэнгүүт бидний хэнээрхлийн хууч хөдөлдөг. Өөр арьстан, өөр соёлтон, өөр орны хүмүүс хоорондоо гэрлэх нь үнэхээр гоё. Сибирийн хүн Африкийн хүнтэй гэрлэбэл гайхалтай хүүхэд төрөх нь дамжиггүй. Хүн төрөлхтөн өвөр зуураа улам бүр сүжирч найрсаасай. Хэдэн жилийн дараа бид дэлхийгээс өөр гаригийн оршин суугчидтай танилцах болно. Хөгжлийн  илүү өндөр төвшинд хүрсэн гариг ертөнцүүд бий. Дэлхийн хүмүүс тэдэнтэй шинэ эволюцид орно. Гариг хоорондын гэрлэлт бий болно. Урьд өмнө байгаагүй гайхамшиг ундарч өгнө дөө.

Аль болох олон хэмжээсийг өөртөө нээгтүн гэж Адиша хэлж байна. Цэцэрлэгч болж үз. Гуталчин болж үз. Мужаан болж үз. Тийм болохоор л манай коммунд юм бүхэн чөлөөтэй байдаг. Хүн олон хэмжээсэнд орох тусам цэнгэл таашаал эдэлж, сүнсний хөгжлийг мэдэрдэг. Чи зөвхөн шинжлэх ухааны салбарт ажилладаг бол гадна талд юм өрнөөд байхаас дотоод ухамсарт чинь  дэвшил гарахгүй. Харин шинжлэх ухааны ажил хийж байгаад өөр юм хийвэл дотоод ухамсар чинь задарч эхэлнэ. Зураг зурлаа гэхэд түүндээ шинжлэх ухаанч амьсгалыг шингээх болно. Уран зураач хүн физик судлаад эхэлбэл түүний онч хараа шинэ юмст амьдрал бэлэглэж таараа.

Чи бол өөрөө өөрийнхөө туршлага. Тийм болохоор илүү их  туршлага хурааж, илүү их тэлж  томор. Томоожих гэж бүү яар. Жинхэнэ хүн хэзээ ч томоождоггүй юм. Үргэлж  чөлөөт амьдрал, сүнсний аяллаар хэсэн бэдэрч, алхам бүртээ шинийг сурж, нууцыг тайлж явдаг. Төгсөгч байхаас суралцагч байх нь илүү хөгжил баясалтай. Амьдрал өөрөө суралцахуй билээ.

Бүх орчинд нээлттэй бай.
Бүх талаар өөрийгөө хөгжүүл.

Юунд суралцаж буй түүндээ амь амьдралаа бүрэн юүл. Тэр цагт чиний өмнө чанадын нууц тайлагдана. Хайранд бүрэн уусах аваас хайрын ертөнц ид шидээ дэлгэнэ. Яруу найрагт бүрэн уусах аваас яруу найраг чамд зүрх сэтгэлээ нээнэ. Хайрыг бүрэн дүүрэн мэдрэх гэдэг нь түүний гүн ёроолд хүрнэ гэсэн үг. Зүгээр л олон голын усанд сэлээд байх хэрэггүй. Гүний шумбагч байгтун. Ероолын чулуу бүхнийг тэмтэрч мэдэр. Аливаа зүйлийн гүн рүү орох тусам чи өөрөө гүнзгий болдог. Гүн гүнээ дуудаж, өндөр өндрөө асаадаг. Гадна талд хийж буй юм чинь дотор талд ч нэгэн зэрэг өрнөдөг. Энэ бол амьдралын үндсэн хууль.

Нууцыг тайлъя гэвэл гүн үндэс рүү орох ёстой. Учир нь нууц өнгөн цэцэгтээ байдаггүй, үндэстээ л бий. Цэцэг бол баяр баясгалангийн илэрхийлэл. Харин түүний нууц нь харанхуйн гүнд нуугдаастай. Харанхуйн гүн рүү орвол гэрлийн нууцыг нээнэ. Нууцыг нээх хэрээр хүмүүний сүнс баяждаг. Баян тансаг, эсвэл ядуу тарчиг сүнстэй явах нь чиний өөрийн сэхээ самбаанаас хамаарна. Энэ хорвоод сая сая хүмүүс үгээгүү тарчиг амьдарнам. Би амьдралыг эд мөнгөөр бус, дотоод баялгаар нь хэмждэг. Орох орон, оочих аягагүй бадарчин ч баян байх нь бий. Хуурамч ая тух, эд мөнгийг шүтэгч хүмүүс түүндээ улам бүр автсаар, амьдлаг чанараа алддаг юм. Тавтай амьдарч, тухтай үхэж байгаа юм шиг харагдавч үнэндээ амьдарч үзэлгүй насыг бардаг. Амьдарч үзээгүй болохоор үхэж ч чадахгүй.

Үхэл бол үнэмлэхүй нууц. Амьдралын нууцыг бүрэн тайлсан хүн үхлийн нууцыг сая тайлна. Жинхэнээсээ амьдарч чадсан хүн жинхэнээсээ үхэж чадна. Түүний хувьд үхэл бол зуурдын үзэгдлээс салж, үүрдийн оршихуйд уусах алтан агшин. Бурханыг чи уншилга залбирлаас олохгүй, сүм дуганаас олохгүй. Гагцхүү төгс төгөлдөр амьдралаас олно. Амьдрал чинь төгс төгөлдөр аваас үхэл чинь бас төгс төгөлдөр байна. Тэр цагт Бурхан чинийх, үнэн чинийх болно.