Гудамжаар дүүрэн самбарт сайн сайхан хүмүүс. Монголд сайхан хүмүүс мундахгүй болжээ. Ийм олон сайхан ард түмнээ гэсэн сэтгэлтэй хүмүүс байхад монгол улс маань хөгжихгүй яахав гэж бодмоор. Гэхдээ энэ сайхан сэтгэлтэй хүмүүс маань бусад үед хаана байдаг юм бол. Амласан зүйлсыг нь хархаар иргэн миний бүхий л асуудлыг шийдээд өгж. Ажил, байр, авгай хүүхэн, алт эрдэнэс гээд бүхнийг өгнө гэнэ. Иргэн бид бол зүгээр л сууж байх учиртай юм гэнэ. Сайхан цаг ирэхнээ гэж бодох ч өмнөх гашуун туршлагаар тэд зүгээр суугаад бид л ажиллаад дуусдаг гэдгийг сайн мэдэр болсон байлгүй дээ. Самбараар, сайхан амлалтаар хүмүүс саналаа хэнд өгхөө шийддэг юм болуу.

Энэ жилийн шинэ содон нэг таактик нь намуудын дуу. Хөөрхий дуучид шинэ сонгуулийн хуулиар хамаг халтуураа алдаад баларч байтал ашгүй намуудын дуу гэжсайхан халтууртай болждээ. Намууд ч өөрсдийн нэг нэг дуу гаргаж аваад хэн хэн алдартныг клипэнд нь тоглуулахуу гэдгээрээ өорсөлддөг байсан бол энэ жил хэн нь олон дуу хийлгэх вэ гэдгээрээ өрсөлддөг болж. Аль ч нам нь сиди гаргачихаар дуутай болоод авж. Жижиг намууд ч өөрийн дуутай байхаас зарим нь шүлэгтэй ч болоод авж. Тэхдээ тэр шүлэг гэхээсээ илүү бөөгийн тамлага, хараал шиг л эд санагдсан. За тэр ч яахуу. Юутай ч олон сайхан дуу сонссон сайхан сонгууль болж байна. Хэн нь сайхан дуутайгаар нь санал өгөх хүнээ шийддэг юм болуу.

Реклам гэж ил далд бие биерүүгээ дайрсан юм л боллоо. Энэ реклам тэр рекламны хариу, энэ реклам ийм утгатай. Бүхэл бүтэн савангын дуур болох дайны олон рекламуудтай болжээ. Реклам үзээд санал өгөх хүнээ хэд нь сонгодог бол.

Өмнө нь намууд нэг сайхан уриатай тэрийгээ бариад бүтэн сар гариу тачигнаж тачигнаж дуусгадаг байж. Энэ жил мөнгөтэй ч болцгооснуу бүгд л уриа гэдэг юмыг хэдхэн хоног л хэргэлдэг болж. Өглөө босоод за намын шинэ уриа юу гэж байгаа бол гэж бодхоор. Хэдхэн хоног хэргэлэх ч нөгөө намуудынхаа уриаг миалах мушигах гэдэг ажил энэ жил мөн ч сайн явж байна даа. Намууд ямар уриатай байгаагаас нь шалтгаалж хүмүүс сонгох эсэхээ шийддэг болуу.



Ямар ч байсан сонгууль болход хоерхон хоног үлдлээ. Тэхээр би хүртэл нэг сайхан улс төржөөд өөрт байгаа энэ талбараа ашиглаад залуусыгаа уриалаад үзэл бодлоо илэрхийлээд дуусгы даа. Залуус саналаа өгөхгүй бол хэдэн өвөө нар жилийн жилд санал өгч нам засаг комунист нийгмээ сангалзаж тэр чиглэлийн шийдвэр гаргах магадлалтай хүмүүсийг гаргасааар хэдэн жил болчовоо. Аргаа ядаад эдгээр хөгшчүүл үхэж дуусжээж монгол нэг сайхан болно гэж ярьцгаах болж. тэднийг үххийг хүлээж үхээсэй гэж бодож суухаар өөрснөө очиж санал өгхөд л болоо. Гэр гэртээ очоод та нарыг үххийг хүлээгээд яахав өөрснөө саналаа өгмөөр байна гэж нүүрэн дээр нь халуу дүүгтэл хэлээд гарах л хэрэгтэй. Сонгууль өгж бариад юун улстөржсөг юм, юун кому юм гэж хэн нэгэн дооглоод байвал хэлхээ л байчих. Уг нь санал өгсөн нь дооглоод зогсож баймаар юм байгааншд. 

Би ч гэсэн санал өгнө. Тэхдээ би гудамжаар дүүрэн самбар наасан нэр дэвшигч, гоё сайхан үгтэй амлалтууд, оддын дуулсан дуу, инээдэмтэй рекламанд нь болдгүү. Ааль дивангарт өөрийнхөөрөө сонголтоо хийчэхсэн байдаг түүнд хэн ч нөлөөлөж өөрчилж чададгүй болхоор би эрх чөлөөгөө мэдэрч кайф авдаг. Угаасаа залуу хүмүүс ийм л байдаг байх. Настай хүмүүс л ул суурьтай хүн болох гэж нэр дэвшигчидээ судалж дуусдаг биз. Би л хувьдаа энэ жил ардчилсан намыг дэмжиж байгаа. Юм хийж эрүүлээр сэтгэж байгаа залуус энэ намд л ажиглагдаж байна. Морь уяж, айл хэсэж, хүндлэл хүсэж, төрийн хар хүн гэж гайхуулж, бусдад дээрэнгүй харьцсан хуучины гүзээтэ дарга нарын стийлгүй шинэ үеийн залуус эднийд л олуулаа байна. МАН намд байдаг л юм гэхдээ намынхаа шийдвэрт хүлэгдээд бүдэгрээд байх юм л даа. Аая олуулаа гээд намых нь уриа орцон эднүүс аймаар боллоо шүү. Нээрээ ийм залуус олон болоосой олуулаа болоосой доо.

Тэхээр надад АНеыг сонгохоос өөр арга алга. Хэн нэгнийг сонгохдоо хичнээн сайхан амласанд нь биш энэ хүн ер нь гайгүй юм хийж чадах болуу гэж харж өгмөөр. Гуравдагч хүчин гарлаа гэхэд юу хийхэв дээ хамтын шийдвэр гаргадаг байгууллагад. Олонхи болох намд л санал өгмөөр. Х.Тэмүүжин Батчимэг Лу.Гантөмөр, Х.Баттулга гээд юм хийж буй хийхээр хүмүүс энэ намд л байдаг. Даан ч миний санал өгөх тойрогт Лу.Гантөмөрөөс бусад нь байхгүй нь хяслантай. Дуртай тойрогтоо дуртай хүмүүсээ дугуйл гэвэл би эдний намаас арваар тогтохгүй хүмүүст дамжиж очоол өгөх байсан өчүүхэн нэг хүний саналаа. Дарга нарын наргиж цэнгэдэг мөнгө, утасны мөнгийг нь хясаж загтанасан газар маажих шиг болсон хүн бол Гантөмөр шүү дээ. Одоо дээрээс нь нэмж ажил өгнө гээл байгаа сурагтай.

Архичин Гаамп бусдыг дуурайж санал өгөх хүмүүсээ нэрлэлээ. Архичин түүлэгчин хүнч дэмжээд гээд анти реклам болж орхиж гай болох вий дээ. Гэсэн ч ийм нэг рекламаар дутхааргүй улс биз дээ. Тэхдээ би ирклаамдахдаа баяртай байна. Хүнээс ичкүү өөрийн хүслээр нүүр бардам ирклаамдах сайхан. Мөнгөө бариад ирсэн ч магтахаас зүрхшээмээр нэгэн байхад мөнгө өгөөгүй байхад нь магтаал сууж байхад нүүр бардам байх улс ч байна. Сонгууль сайхан болоосой. Чимээгүй нам тайван идэж уухаас илүү хийх хүсэл эрмэлзэлтэй залуус ялж, одоо байгаа амьдрал өөрчилхөөр нам ялаасай гэж л хүсэж банйа.

Сонгууль сайхан болоосой