Ленин шиг саравчтай малгай духдуулсан С.Ганбаатар гэх  нөхөр хөдөлмөрчин олны төлөө гэж байн­га шахам ярих болоод удлаа. Дээр нь хошуугаа дүрэх, дүрэхгүй юм гэж үгүй, оролцохгүй, орол­дохгүй салбар гэж алга.  Бүр сүүл­дээ энэ нь хэрээс хэтэрч өөрт ямар ч хүртээлгүй, Оюу толгой, Таван толгойн гэрээ хэлцэлд оролцоно гэж даврав. Уул уурхайн гэрээ хэлцэл Үйлдвэрчний эвлэлийн дарга С.Ганбаатар гэдэг хүнд ямар ч хамаагүй зүйл.  Тэмцэх обьект нь бүр ч биш. Монголын төрийн хий­дэг гэрээ хэлцэл.

Үйлдвэрчний эвлэл   ажилчдын эрх ашгийг хамгаалдаг байгуул­лага. Түүнээс ямар нэгэн санхүү, эдийн засгийн байгууллага биш, тэр дундаа уул уурхай үүнд огт падгүй. Түүний энэ тэмцэл гадны хөрөнгө оруулагчдыг үргээнэ үү гэхээс өөр олигтой үр дүн авч­рахгүй.

Оюу толой Таван толгой нь өндөр ашигтай төсөл бөгөөд тэнд ажиллаж буй хүмүүс өнөөдөр хө­дөлмөрийн нөхцөл, ажлын хөлс­ний төлөө одоогоор гомдоллоо­гүй. Харин ч тэнд ажилд орох гэж хүсдэг  залуус олон байгаа. Тэгэхээр энэ төслийн ажилд Үйлдвэрчний эвлэл оролцох ямар ч шаардлага байх­гүй.

Үйлдвэрчний эвлэлд Монголын бүх  хөдөлмөр эрхэлж буй хүмүүс багтахгүй.  Хөдөлмөр эрхэлж  бай­гаа бүх иргэнийг С.Ганбаатар тө­лөөлж чадахгүй. Тиймээс Үйлд­вэрчний эвлэлийн удирдлага ард түмнээс сонгогдсон Ерөнхийлөгч аятай дүр эсгэж дураараа дургих эрхгүй. С.Ганбаатар байсхийгээд л хөдөлмөрийн хөлсний доод хэм­жээг нэмэгдүүл гэдэг. Нэмэгдээд ирэхээр төрийн байгууллагад ажил­ладаг хүмүүст ашигтай тусаад хувийн хэвшилд ажиллаж буй хүмүүст хохиролтой байдаг. Ги­шүү­дийн эрх ашиг гэж баруун, сол­гойгүй бурж байгаад хөдөлмөр эрхэлж буй жирийн иргэдийг хөл­дөө чирсэн л үйлдэл болоод бай­гаа юм л даа. Хувийн байгууллагын эзэд цалин нэмэх дургүй байдаг.  Тиймээс ч Үйлдвэрчний эвлэлд дургүйцдэг.

Ингэж аар саар шалтгаан гаргаж нэг хэсгийг нь ажлаас ха­луулж, нөгөө хэсгийнх нь цалинг нэмэх жишээтэй. Тэгэхээр цаана нь хэдэн хүнийг ажилгүй болгож хохи­роож байгаагаа бодох ёстой юм.  Цалин нэмэгдсэнээр ажлаасаа халагдсан иргэд С.Ганбаатарт биш ажил олгогчдоо гомдоллоод л дуусч буй хэрэг. Ажилгүй болсон хүмүүс цалин нэмснийг дагаж үнэ нэмэгдэхэд бүр хохирч үлддэг. 

Саяхан хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг нэмсэн. Цалин нэмэ­хээр үнэ өсч байдаг бичигдээгүй хууль  манайд үйлчилдэг болохоор түүний тэмцэл үр дүнтэй гэж бо­догдохгүй байна.

Нэг жишээ татъя л даа. Ажилгүй гээд лааз өшиглөж явсан нэгэнтэй жижиг аж ахуй эрхэлдэг эртний танил нь таарч амьдрал  ахуйд нь тус болох үүднээс 100 мянган төгрөгийн цалинтайгаар жижүүр хийлгэжээ. Гэтэл хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг нэмчихэв.  Эртний танилдаа ажил олгосон нөгөө нөхөр илүү цалин өгөх бо­лол­цоогүй гэдгээ хэлжээ. Хүнд ажил олгочихоод цалинг нь нэм­сэнгүй гэж шоронд суухыг хүсэх хэн байхав. Ингээд бага ч гэсэн цалин­тай ажил хийж явсан хүн дахиад л гудамж метрлэх нь тэр. Харин ажил олгосон нөгөө нөхөр арай бөхөө­хөн цоожтой төмөр хашааг обьек­тоо тойруулж бариад санаа амар­чээ. Ядуусын өмнөөс матрын ну­лимс унагадаг С.Ганбаатарын гай  иймэрхүү л үр дүн авчирч байна.

XIX зууны сүүл  XX зууны эхээр  капитализм хөгжиж буй орнуудад Үйлдвэрчний эвлэлийг хорьж байв. Нэг жижигхэн аж ахуй байгуултал дааж давшгүй цалин нэхэж, энэ нь дампууралд хүргэх гол хөшүүрэг болоод байхаар ингэсэн хэрэг. Манайх ч хоримоор байгаа юм. Үйлдвэрчний эвлэлийн дарга сайн хүн болох гэж дааж давшгүй цалин нэмүүлэх гэдэг. Тэгэхээр хувийн байгууллагууд ажилтнаа халах болдог. Оронд нь Үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн бус хүн авах гэж зар өгнө. Тэгэхээр энэ нь нийгмийн тогтворгүй байдлыг бий болгож байгаа юм.

Өнөөдөр манайд байгаа Үйлд­вэрчний эвлэл гэдэг байгууллага  байсхийгээд л жагсаал цуглаан хийнэ. Үйлдвэрчний эвлэлээс нь цалин авдаг голдуу хүмүүс л тэнд цуглана. Түүнээс эрхээ хамгаа­луулдаг хүмүүс тэнд очих нь цөө­хөн.

Үнэн хэрэгтээ талбайн дэргэдэх  тансаг байр, Баруун  дөрвөн замын хажууд байх Үйлдвэрчний эвлэ­лийн соёлын төв ордон гэж эргэн тойрон дахь газраа өндөр үнээр зарсан обьект байна. Байрнуу­даасаа авах түрээс нь энэ бай­гууллагад хүрээд илүү гармаар. Дээр нь өөрийн гэсэн амралтын газар бий. Хангалттай байхад хажуугаар нь төсөл болгон руу гар дүрэх сонирхол энэ удирдлагад нь  байгаад байдаг. Үйлдвэрчний эв­лэл гишүүдийнхээ нэрийг барьж  томоохон төсөлд оролцох үйл ажиллагаа, далд улс төр хийхээс хэтрэхгүй байна.  Өндөр хөгжилтэй оронд үйлдвэрчний эвлэл нь ги­шүүдийнхээ  эрх ашгийг хамгаалах хэлбэрээр санхүүждэг. Харин  Мон­голын Үйдвэрчний эвлэл нь  ком­мунизмын үед ард түмний хөрөн­гөөр бий болсон өндөр ашигтай  барилга байгууламжийг түрээслэх байдлаар тансаглаж байна.

Үйлдвэрчний эвлэлийн дарга ноён С.Ганбаатар та тэмцлийхээ зөв хэлбэр зөв гарцыг олохгүй бол хөлд чинь чирэгдэх олон иргэн бай­гааг анхаарах биз ээ. Тэгээд ч Үйлдвэрчний эвлэл таны хувийн өмч биш бөгөөд улс төр, бизне­сийн ажил явуулдаг газар бүр биш.