Та намын ухуулагчийн ярианд суудаг уу?

-Суулгүй яах юм бэ. Хэрхэн жаргаж байгаагаа тэндээс л мэдэж авах юм байна шүү дээ.

Яриа

Би эцэг, эх болоод үе тэнгийнхнийхээ нэгэн адил социализмын бүтээл байлаа. Учир нь амьдралын маань эхний гучин жил энэ тогтоцод өнгөрчээ. Миний үеийнхний тархийг угаах хэрэгцээ ч байсангүй. Учир нь бидний оюун санааг Мао-гийн хэлсэнчлэн "цагаан цаас" байхаас нь эхлээд Мэлсчойн(Маркс, Энгельс, Ленин, Чойбалсангийн сургааль гэдгийг ингэж ээнэгшүүлэн товчилдог байв) судрыг тэрлэсэн юм. Бидэнд социализмын ирээдүйгээс өөр итгэл байсангүй. Миний үеийнхэнд оршин байгаа нийгмээ харьцуулж жиших өөр юм ч байсангүй.

Бидний дунд ХХ зууны гучаад оны хэлмэгдэл, гай гамшгийг амссан, итгэл үнэмшлээрээ доромжлогдсон хүмүүс болон тэдний үр сад бишгүй байсан ч байгуулж буй социализмаараа бахархах баяр хөөрийн хажууд тэр нь юу ч биш байсан юм. Монголчууд эргэн тойрноо үнэлэх үнэлэмж, Зөвлөлт (Зөвлөлт холбоот улс гэдэг нь одоогийн ТУХН-н орнуудыг нэгтгэн барьж байсан Оросын империйн нэр юм. Монголын коммунист дэглэмийн зохиогч, удирдагч, санхүүжүүлэгч. Зөвлөлтийн өвийг залгамжлагч нь нэн эргэлзээтэй. Монголчуудыг хэлмэгдүүлсэн, туулайн дээр хийлээ гэхэд л амьтан хамгаалагчдад толгойгоо цоо цохиулмаар туршилтуудыг Чингэсийн удмынханд дээр хийсэн гэхчлэнгийн хэрэг явдлын буруутныг хайх үед оросууд "Ийм явдал болсон нь харамсалтай. Тайван амгалан байх хэрэгтэй. Учрыг магадлая. Магадлая юу байхав. Магадласан. Зөвлөлт холбоот улс 1990-ээд онд мөхсөн байна. Бидэнд хамаагүй" гэдэг. Тэгсэн атлаа шинэ Оросууд "манайхыг Зөвлөлт гэж байхад зээлсэн мөнгөө өг" хэмээн шаналгасаар байгаад манай "өөрийнхөөсөө бусад бүх мөнгөнд гар султай" дарга нарын толгойг хойш нь эргүүлэн ардын маань хэдэн зоосыг өөрлүүгээ сэгсрүүлсэн удаатай. Уул тэр мөнгийн нь бид гуйж аваагүй харин ч өөрснөө "Та нар коммунизм байгуулах хэрэгтэй. Хэрэгтэй юу байхав заавал байгуул. Энэ мөнгөөр сэхээтнүүд ба лам нарыг буудах сум ав. Бас буудагч нарт цалин олго. Тэд чинь бас ажил хийж байгаа хэрэг, мөн буудуулсан улсын хүүхдэд сургууль байгуулж өг" гэхчлэн удирдсан юм шүү дээ. Энэ өр бол тухайн нэг компани зээл аван буруу менежмент хийн дампуурлаа гэж бодоход мөрөөрөө явсан ажилчдаа буруутган мөнгө нэхэмжилснээр барахгүй шүүхдээд ялсантай адил хэрэг юм ) болон коммунист сурталд хандах хандлагаараа Зүүн Европын орнуудаас эрс ялгаатай байсан. Учир нь тэд коммунист тогтоц руу ухарч орсон байсан бол талын нүүдэлчин монголчууд ийшээ өгсөж орсон юм.

Зуун зуунааар ярих иргэншлийн түүхтэй Польшууд, Чехүүд, Словакууд, Германууд, Мажаарууд урьд байсан капитализмаа дурсан харамсах үндэстэй, харьцуулан үзэх боломжтой. 3аавал социализм байгуулахгүйгээр амьдарч дэвжиж болдог гэдгийг мэддэг, бас ч баруунд өдий төдий ах дүүс нь хүний жам ёсны амьдралаар дэгжиж явааг мэддэг байлаа. Харин орос бол тэднээсээ өөр, өнгөрсөн түүхийг нь харахад энэ орон дундаж хэсэггүй, үзүүр, ёзоор хоёроос бүрдэж иржээ. Оройд нь Герцен, Толстой, Огарев, Ломоносов нь гэрэлтэж, тэртээ ёроолд нь харанхуй барлагууд, тэднээсээ зөвхөн өмч хөрөнгөөрөөр л ялгагдах газрын эзэд худалдаачид хөлхөлдөж байж. Чухам социалист дэглэм л оросийг дэлхийн хүчирхэг гүрэн төдийгүй, олонхийг бүрдүүлсэн даөвхрагатай болгож өгсөн юм. Тийм болохоор хуучин зөвлөлтийн орон суурингийн ард түмэн хүчирхэг гүрний дундаж иргэн байснаа хүсэмжлэнн өнгөрснөө зүүдэлж байгаа./ энэ хэсгийг сүүлд нэмсэн болно/