Хүний амьдралд чухал үйл явдлууд байсхийгээд болдог. Заримдаа хэрэггүй юмс үнэд хүрэх тохиолдол олон давтагдаж байна. Өнөөдөр улс төр, төр нийгмийн тасралтгүй үйл ажиллагаа олны анхаарлын төвд орох болгонд тэр зүгээс ирэх мэдээлэл худлаа байх нь олонтаа. Худлаа байх тутам улам амттай, араас нь улам сонирхох ад хүсэл төрмүй. Тэр бүгдийн араас хов жив хөөсөөр байгаад нэг л мэдэхэд энэ сэдэв маань урлагийн түвшинд очтолоо хөгжжээ. Хүмүүс хүүхэд байхдаа бусдаар заалгалгүй өөрсдөө мэдээд нуугдаж тоглоцгоодог. Нас насандаа тохирсон хувилбараар эрэгтэй эмэгтэй хүүхдүүд нэгнээсээ нуугдан "болсоон" гэсээр өсөцгөөдөг. Нуугдах талбай том байгаад хэн ч анзаарахгүй газар бүгсэн байх бас гоё шүү. Монгол хүний хувьд нуугдаж тоглох "арга хэмжээ"-нд хамрагдаагүй хүүхэд нас ховор болов уу. Зарим нөхөд насан туршдаа бусдаас нуугдаж амьдрах юм гэж тэр үед яахин санах билээ. Өнөөдөр манай оронд бусдад үнэнээ хэлээд явж байгаа тийм улс төрийн зүтгэлтэн, бизнесмэн, хармааны хулгайч, оюутан, шүүх цагдаагийн ажилтан гэх мэт нийгмийн бүх давхаргад эрээд олдохгүй байна. Үнэн бодит юмыг дандаа гуйвуулж, өөрийн талд эргүүлж, албан ёсжуулж, цаг хугацаа аван улмаар мартагнуулах, галыг өөр тийш хандуулах гэх мэтчилэнгээр хүүхэд байхдаа тоглож байсан нуугдах тоглоом маань өнөөдөр урлагийн түвшинд хүрээд байна. Ялангуяа улстөрчид өдөр болгон ард түмнээсээ нуугдаж тоглох үндсэн ажилтай. Энэ дүр төрх туршлагатай сэтгүүлчдийн нүдэн дээр өдөр болгон тохиолддог. Жишээлбэл гээд хөврүүлбэл барагдашгүй. Тээр жил шударга үнэний ертөнцөд ганцаардаж байх үед "Өдрийн сонин" дээр гаалийн нэгэн байцаагчийг авлига авсан гээд манай сэтгүүлч бичлээ. Энхбаярын Засгийн газрын үед л дээ. Гаалийн байцаагч оволзтолоо уурлаж шударга үнэнээ тогтоолгож, нэр төрөө цэвэрлэнэ гээд цовхчоод унав. Улмаар харьяаллын дагуу Сүхбаатар дүүргийн шүүхэд өгдөг юм. Дүүргийн шүүх ч дуу хоолойгоо нэгтгэн "Шударгаар яваа төрийн албан хаагчдыг гүтгэн доромжилж бичдэг та нар хэн бэ? Одоохон ачаад "нэг худаг"-т хийгээд өгье. Тэгээд та нарыг яаж амьтан болохыг чинь харна аа гайгүй гээд ширээ шаагаад босоод ирдэг байлаа шүү дээ. Дэлхий ч уг нь бөөрөнхий л юм байна лээ гэж хэлээд гардаг Галилей шиг тэр их сүр хүчний өмнө үнэн яах аргагүй ялагддаг. Гэхдээ бүрмөсөн бууж өгөөгүй ээ. "Хуцаад л байсан". Тэгж байтал сонгууль ч боллоо. Улс төрийн хүчний харьцаа тэнцвэртэй болоод явчихлаа. Энд тэндгүй л "Шударга байцгаая", "Авлигатай тэмцье" гэдэг болж, удалгүй гаалийн байцаагч байтугай дарга нь авлигын хэргээр ачигдаад явчихдаг юм. Манай нөгөө асуудал хэвээрээ байгаа. Хэрэг хаагдаагүй. Тэгээд авлига бичсэн сэтгүүлчээ шүүх рүү явуулж "Манай сэтгүүлч гаалийн байцаагчийг авлига авсан гэж гүтгэж бичээд хариуд нь 200 сая төгрөгийн нэр төр сэргээх торгуульд унасан билээ. Энэ асуудлыг одоо шийдэж өгнө үү. Тэр мөнгийг одоо өгсөн ч яахав. Харин хэнд өгөх билээ" гэсэн чинь шүүхээс "Танайд бичигдсэн тэр нөхөр одоо авлигын хэргээр хоригдож байгаа. Цөмөөрөө энэ хэргийг тэгсгээд хаацгаая. Тэгэх үү" гэж билээ.
Одоо энэ адал явдал бүр домог, онигооны шатандаа шилжээд хошин урлагийн хөөрхөн сэдэв болчихсон явна лээ. Монгол орон хэдийбээр уужим дэлгэр, нуугдаж тоглох орон зай хангалттай ч хүн ам цөөн, нэгийгээ бүгд таних шахуу болохоор энэ сэдвээр амжилттай тоглох хомс юм уу гэж бодогддог. Одоо хүмүүс зурагтаар, сониноор юу ярьж байгааг хараад ихэнх нь "За худлаа л тууж байна. Энийг ямар мэдэхгүй биш..." гэх болчихож. Тэгсэн мөртлөө өөрсдөө ч өөрт нь хамаатай асуулт ирвэл бусдын жишгийг дагаад хоолойгоо засч байгаад "нуугдаж тоглохоос" буцдаггүй. Халуун үйл явдлын дараахан манай цагдаа, хүчнийхэн мөн сайхан тууна шүү дээ. "Энэ хэрэг саяхан боллоо. Шүүхээр нотлогдсоны дараа та бүхэнд хэлнэ. Яг одоохондоо хэлэх ямар ч боломжгүй" гэцгээнэ. Дараа нь тэр тухай хэлэхгүй. Ямар нэгэн ноцтой үйл явдал болонгуут яаран сандран хүрч очиж бүх юмыг бусдаас нууж мэдээллийг өмчлөн дараад хэвтчихдэг. Тэрний ашиг тус хэнд ямраар тусдагийг бүү мэд. Зарим цагдаагийн дээд албан тушаалтан дэлхий даахгүй баяжаад байдгийг энэ мэттэй бас холбож харддаг. Юутай ч мэдээллийг хэт нууснаас болж нийгэмд чөлөөтэй таамаглал, цуу газар авдаг нь үнэн. Тэр нь явсаар төрийн албан хаагчдад, цаашлаад хэвлэл мэдээлэлд олон нийт итгэхээ больж үнэн үнэгүйддэг. Үнэн байхгүй орчинд цуу, цуурхал хүчээ аван дур зоргоороо авирлах явдал хавтгайрах нь даанч харамсалтай.
Бар жил гарснаас хойших олон нийтэд түгсэн мэдээлэл, улстөрчдийн ярьсан ярианы ихэнх нь үнэн биш, хүүхэд шиг нуугдаж тоглож байсныг дөрвөн сар бололгүй үйл явдлаараа нотлогдоод байх жишээтэй. Бид томцуултай ярилцлага хийх, бид өөрсдөө улс төр ийм болох нь гэх тойм бичих хоёрт их ялгаа бий. Нэг нь худлаа шоудаж, нөгөө нь тааж байгаа хэрэг юм. Үнэнийг хайх явдал өвсөн дотроос зүү эрэх лүгээ маш хэцүү болжээ. Гэвч бид цөхрөлтгүй эрэн бидэрсээр байна. Одоо наадуул чинь ингэх төлөвтэй байна. Тухайлбал...
dLBieDAiRJs
irgen l de
zochin
Зочин
Зочин
Бичээд бай
Муу тамирчин
Зочин
irgen
Зочин
зочин
zochin
zochin