Өглөө год үсэрч босоод тэнний урд нүцгэнээр жоол чичирч зогчлоо. Даарчихгүйюудаа! Энэ тэнн гэдэг үгийг монголоор зөв бичих дүрмийн алгоримтоор юу гэдийн бол? Алгоритм гэдэг чинь зөв бичих дүрэм дээр хэрэглэгддэг билүү? За зогскүү бол монгол хэлийг нэг тэнэг гартай хамтраад бид 2 юу юугүй сөнөөгөөд хаячиж байгаан гэсэн, одоо бүүр алуулах нь. Нээрээ монгол хэл яасан ч эмзэгийн? Зөв бичих дүрмээр бичдэг, бүүр зөвийн зөв дүрмээр бичдэг: блог, сонин хэвлэл, ном, сайт зөндөө байхад очиж очиж тэр тэнэг гар бид 2-ыхыг уншаал монгол хэл устаад, бүгд гар хуруугаараа дохионы хэлээр ярьчдаг болхын гэсэн шүү юм ойлгоод байгаа, зөвүү буруу юу. Тэгээд энэ крилл гуай монгол хүн мөн ч юмуу биш ч юмуу. Эрт урдын цагаас хэрэглэж эхэлсэн бичиг мөн ч юмуу биш ч юмуу. За хэн мэдлээ.

Яа, тэгээл тээннийхээ урд чичирч чичирч (ямар олон "ч" үсэг нэг дор орчивоо) хүүтэн хувцасаа нэг орилоол өмсөөл хаясан. За тэгээл гимнаастигаа хийлэээ, нүдээ угаачлаа, сэмбийгэээл ирлээ шүү, нэг үеэээ бодуул. Хамгийн сүүлчд нь нэр хүнд нөлөө, таашаалаараа бусдыгаа дагуулахгүй хол орхидог жорлон руу гүүдэг баатар  болсон чинь, юу вээ, бөөн цас мас, ус мус. Цэнхэр дээлтэй Цэрмаа хүүхэн гээл юун дээр гардаг билээ, тэрүүн шиг уржнан комисоос үнэ цохиж авсан цэнхэр түжүүркээ өмсөөл гарсан замын ус цацааад хамаг өмд хамд, бажийнк, палаавк байхгүй ээ, бүгдийг нь шавардаад хаядаг гэнээ. Тэгээл ус цацдаг машинтай гарууд руу хараал хэрэлдэх гэхээр нэг бол бакь бакь бүдүүн залуучууд эсүүл аймаар ганган хүүхнүүд. Хэрэлдэх гэхээр бууж ирээд зодоод самардаад хаячуул яана гэж бодоод айгаад байхын. Ууг нь "Ээ ганц цайны өмд, та арай чдээ. Дахиж битий цацаарай дүхүү" гэсэн ганц нэг гатуу үгнүүд хэлмээр л байлаа.

Нийгмийн эмзэг давхарга гэхээр л гайхаад байдаг байлаа: эмзэг арьс энээ тэрээрхүү төсөөлөөл, тэгсэн гүү юм байна хөөе. Ийм цас ус холилдсон өдөр чинь мань мэтэд аягүү хүндээр тусжээн. Дээвэр туурга нороод, ус нэвтрээд, даарч, тээнн асааж тогны мөнгө гүйгээд, гадаа гархаар гувцас шавар болж ус авч угаах болоод, гутлын ул салж унаж дахиж наалгаад, оймс нороод, үсний гээл урсаж алга болоод, гөө мөн зардал хэд дахин нэмэгдээд иржээшд. Тэгээл шууд траншейныхантай “сайн байна уу, би дээрээс ирлээ” гээл ороод амьдрах нь холгүй болхын. Би яааг траншений ирмэг дээгүүр амьдардын байна. Нэг хазгай гишгүүл орчкээл.

Тэгсэн өглөө ажил дээрээ ирсэн, хүмүүс гоё өглөө байна, яасан сайхан өглөөв, анхны цас, армаантиг энээ тэрээ ч гэх шиг, хүн дооёоолж байгаам шиг. Нүдэнд нулимс цийлэгнэл “гуц та нар” гэмээр болоод болдогүй. Тэгээд хүмүүс жаргаж байхад миний зовлон ч яамай байнаа гээл дуугүй өнгөрхиймаа бас. Энэ их ухаан шүү, улс төрч болмоор.

Дэлхий дулаараал, цас бороо орхоо байгаад нэг тийм байж л байвал би ихэнх зардалаа зохицуулчмаар байгаан. Даанч А.Гор ажилаа муу хийгээд дэлхийг арай л удаан дулааруулаад байгаам шиг санагдаад хардах сэтгэл төрөөд байгаам даа. Энэ үслэг эдлэлийн үйлдвэрийхнээс  аягүй л бол гахуул авсан даа гэж бариал. Гүү тэгээд шавартай өмдөө ч угаах усаа худгаас арай гэж авжаахад зарим баячууд бүүр даварцан Туул голд алтаа угаажээнэ гэнээ. Худлаа гэвэл зурагтаар тэгэж ярьсышүү. Алттай болчуул угаахаас ч яахуу дээ, тэр сайхан шар юмыг чинь. Угаагаал гөлийлгөөл хир даг болхоос нь хамгаалаал байхаас яахуу. Ариун Туулын ус хир дагыг арилгахдаа ч гарамгай биз, ойрхон ч байдаг биздээ баячуудын хувьд. Тэгсэн манай олимпоос алт аваад ирсэн 2 л харин Туул ороол сайхан боок шампоон хийж байгаад угаачих юман дээр найр, наадам хийж угаасан байгаан. Тэр 2 нэг л бишээ.